Gent, 28 oktober 2020

 

"De houtkachel blijft buiten schot"

 

Zo blokletterde De Gentenaar deze week, naar aanleiding van de publicatie van een rapport over de evolutie van de luchtkwaliteit in Vlaanderen. Zoals gebruikelijk was er op sociale media onrust over een mogelijk verbod op het gebruik van de houtkachel in Vlaanderen. Tine Heyse (Groen), de Gentse schepen van milieu, voegde een misleidende commentaar toe aan het artikel.

​

Een ‘luxeprobleem’, zei Tine Heyse (eveneens schepen van Klimaat). Onderzoek wijst uit dat gezinnen met een hoger inkomen vaker een houtkachel gebruiken als sfeerverwarming, terwijl armere gezinnen hun houtkachel nodig hebben voor verwarming.  Gent kan daar niet veel aan doen, besloot Heyse.

​

Gent wil daar niets aan doen zou beter passen. Dat het in Gent fout loopt inzake milieuhandhaving weet intussen iedereen, maar wat de Gentenaars niet weten is dat schepen Heyse mee aan de basis ligt van dit wanbeleid. In haar beleidsnota 2014 staat houtrook als belangrijkste vorm van milieuhinder en fijnstof niet eens vermeld, en dat is een bewuste keuze. Op blz. 54 geeft Tine Heyse letterlijk toe dat fijnstof verantwoordelijk is voor astma en het leven verkort met 18-36 maanden. Verder staat op deze blz. dat 66% van de ondervraagde Gentenaars slechte luchtkwaliteit associeert met gezondheidsklachten.

 

Op dezelfde bladzijde staat volgende zin:

 

"In een stedelijke context worden schadelijke stoffen vooral geproduceerd door het wegverkeer, voornamelijk door dieselmotoren."

 

Dat was geen correcte weergave van de realiteit. In 2014 was 74% van het fijnstof hoofdzakelijk afkomstig van houtverbranding en 18% voor rekening van verkeer.

Wat de beleidsnota betreft hebben wij na grondig inhoudelijk onderzoek ontdekt dat het stadsbestuur de toelichting m.b.t. houtrook bij de grafieken welke het overnam van de VMM, verwijderde.

 

In het luchtkwaliteitsrapport (blz. 3) van 2014 staan de percentages welke het stadsbestuur overnam uit een presentatie (blz. 6) van de VMM. Wie beide documenten grondig doorneemt kan zien dat de VMM zich de moeite deed om naast de percentages voor fijnstof te vermelden dat dit voor de huishoudens toe te schrijven is aan houtverbranding, deze toelichting is in het rapport van het Gents stadsbestuur verdwenen. Op blz.2 van het luchtkwaliteitsrapport van de stad Gent staat het volgende:

 

In Gent-centrum en de agglomeratie Gent zijn de huishoudens verantwoordelijk voor het grootste deel (54 tot 74%) van de uitstoot van fijn stof. In Gent-centrum is maar liefst 74% van de uitstoot van het fijnste stof (PM2,5) afkomstig van de huishoudens. Het grootste deel (90%) daarvan wordt veroorzaakt door houtverbranding. Houtverbranding heeft een grote invloed op de luchtkwaliteit in Gent

 

Je zou voor minder in actie schieten, maar schepen Heyse vond het blijkbaar wel nodig om intussen een totaal nutteloze LEZ in te voeren en de hoofdoorzaak van de luchtvervuiling te verzwijgen en straal te negeren.

 

Het stadsbestuur kreeg nochtans in 2014 een belangrijk signaal van Susanne van Brussel, een studente die zich de moeite deed om een rapport te schrijven over meer dan 100 LEZ zones in Europa. Ze werd in haar inspanning o.a. bijgestaan door Begga Van Cauwenberge, een medewerker van Tine Heyse. In het rapport staat op blz.101 vertrouwelijk materiaal over de stagnatie van verkeer in Gent. Het circulatieplan verplaatste de luchtvervuiling van het binnenstad naar de kwetsbare verkeersassen en is gebaseerd op wankele assumpties.

 

Wie bovenstaande rapporten gelezen heeft kan niets anders besluiten dan dat het gevoerde beleid weinig met een verbetering van de luchtkwaliteit te zien heeft.

 

"De Gentse aanpak van de slechte luchtkwaliteit is een opeenstapeling van het ontkennen van de feiten, totale afwezigheid van handhaving van de milieuwetging en de invoering van maatregelen zoals een LEZ die weinig impact hebben op het milieu maar vooral armere gezinnen en bedrijven treffen".

 

Wie nog een beetje dieper graaft, meer bepaald in het Gents stedenbouwkundig reglement valt helemaal achterover. Enerzijds moeten alle afvoerkanalen beantwoorden aan de Vlarem II norm. Enkele regels verder staat dan weer dat een houtkachel mag uitmonden op 4 meter van een raam. In tegenstelling tot een kanaal voor voedselbereiding welke moet uitmonden op 10 meter. Hier had het Gents stadsbestuur een prachtig instrument in handen om hinder door houtrook aan te pakken. Maar helaas…. 

 

Wie kennis wil nemen surft best eens naar:

https://www.burgerplatform.gent/partij-groen-en-klimaat

 

Op 08/02/2017 zonden wij een mail naar het kabinet van Tine Heyse met een vraag om overleg over de houtrookhinder. Haar kabinetsmedewerker Christophe Rogolle weigerde dit onderhoud schriftelijk.

 

https://www.burgerplatform.gent/houtrookhinder-stadsbestuur-gent

 

Op een melding van ernstige houtrookhinder van een woonboot in de buurt van een school werd niet gereageerd. Zelfs een klacht bij het parket met betrekking tot houtrookhinder in de Waterwijk is op mysterieuze wijze verdwenen en een vraag tot opheldering nooit beantwoord.

(Bewijsstukken opvraagbaar bij Burgerplatform Vlaanderen)

 

Misleidende informatie rond houtstook en beïnvloeding van wetenschappers en ambtenaren door het pro-hout-stook lobby

_________________________________________________________________________________________________________

 

In de media verschijnen de gekste beweringen. Houtstoken zou klimaat (CO2) neutraal, hernieuwbaar en milieuvriendelijk zijn. Bosgroepen slaagde er op 26 januari 2017 zelfs in om een artikel gepubliceerd te krijgen in Knack waarin besloten werd dat hout een gezonde groene brandstof is. Het artikel werd op de sociale- en mainstream media onthaald als het wetenschappelijk bewijs dat er met houtrook niets aan de hand is. 

Gelukkig zijn er ook wetenschappers die wel de waarheid durven schrijven, al gaven sommigen toe dat ze onder druk werden gezet door lobbygroepen uit de sector. Zelfs medewerkers van openbare milieu-instellingen worden hard aangepakt, als ze in publicaties of persberichten aandringen om houtkachels niet te gebruiken.

 

Oproep aan houtstokers in Vlaanderen

______________________________________________________________________________________________

 

Wij willen ons even richten tot de houtstokers in Vlaanderen. Jullie zijn erop gebrand om op sociale media het gebruik van de houtkachel te verdedigen als een grondrecht. Strikt genomen heeft iedereen het recht om in zijn privéleven te doen en te laten wat hij wil. Dat recht is opgenomen in het EVRM-verdrag. Maar er staat wel een belangrijke opmerking bij.  Je mag het privéleven van derden niet hinderen. Iedereen heeft recht op het ongestoord genot van zijn woning.

 

Wanneer je op hout stookt en de rook dringt via ramen en ventilatiesystemen binnen in aangrenzende woningen, dan veroorzaak je een verstoring van het evenwicht tussen aangrenzende eigendommen. Dat is bij wet verboden.

 

Voor jezelf kan je nog besluiten dat de gezelligheid van je houtkachel opweegt tegen de gezondheidseffecten, maar je buren met astma kunnen die keuze niet maken. Dat je bovendien de gevolgen voor je eigen gezondheid naderhand afwentelt op de sociale zekerheid is bedenkelijk en benadeelt andermaal de gemeenschap.

 

Bij houtverbranding is hinder op de omgeving het criterium waar je als houtstoker vooral aandacht zou moeten aan schenken.

 

Enkele cijfers

______________________________________________________________________________________________

 

In ons rapport over houtrook immissie in woon- en publieke gebouwen zit bewijsmateriaal dat houtstook in Vlaanderen verantwoordelijk is voor 3,6 miljard euro gezondheidsschade en 80 duizend Daly’s per jaar (Disability-adjusted life years:  levensjaren gecorrigeerd voor beperkingen, of DALY's zijn een maat voor de totale last die ontstaat door ziektes.) 

 

Voor België mag je rekenen op min. 7,5 miljard euro per jaar. Volgens het European Environment Agency (EEA) stierven in 2016 in België 9.300 burgers vroegtijdig aan PM2,5

 

Wat is PM. Naast gasvormige polluenten kan de omgevingslucht ook vervuild worden door deeltjes. Deze deeltjes (in suspensie, vloeibaar of vast), van uiteenlopende samenstelling en afmetingen, worden soms ook "aerosolen" genoemd. Ze worden dikwijls onder de noemer “zwevend stof” gecatalogeerd en ze worden vaak aangeduid als PM (een afkorting van het Engelse “Particulate Matter”).

 

Ter vergelijking 1 kg houtrook staat inzake Koolmonoxide gelijk aan 6 miljoen sigaretten,

Pak’s 120.000-, Benzeen 6500-, Formaldehyde 6000-, Acroleïne 880 sigaretten

https://www.burgerplatform.gent/hout-sigarettenrook

 

In 2013 hadden 450.000 Vlaamse gezinnen hinder van houtrook in hun woning. In 2019 was hun aantal al opgelopen tot 680 duizend, dat werd ons door een personeelslid van de VMM bevestigd per mail. In 2020 zullen we de kaap van 700 duizend gezinnen afronden.

De gezondheidsschade welke deze 2,1 tot 2,5 miljoen Vlamingen oplopen voltrekt zich meestal zonder hun medeweten en treft veelal ook de houtstokers zelf.

 

" Informeren en sensibiliseren rond de gevaren van houtstook zou een eerste stap moeten zijn om een maatschappelijk draagvlak uit te bouwen"

 

Dat de gewestelijke en federale overheden dit gigantisch potentieel onbenut laten is onbegrijpelijk en vooral wraakroepend in tijden van Corona (met longpatiënten als een belangrijke risicogroep).  De torenhoge wachtlijsten in de sociale zekerheid hadden al lang weggewerkt kunnen zijn. Ook de lonen van het zorgpersoneel konden gemakkelijker verhoogd worden. Maar helaas. Ten einde milieuhinder door houtkachels te beperken zijn er in Vlaanderen nochtans een aantal wetten en reglementen, maar die worden door geen enkel openbaar bestuur gehandhaafd.

 

De media heeft voor deze nalatigheid geen enkele aandacht maar geeft regelmatig een forum aan de voorstanders van het gebruik van de houtkachel.

 

De rol van de milieuorganisaties?

_________________________________________________________________________________________________________

 

Op 26 februari jl. van dit jaar publiceerden Tim Cassiers (BRAL), Youri Thijs (Greenpeace) en Laurin Spruyt (Bond Beter Leefmilieu) een opinie stuk op de VRT waarin geschreven stond dat indien er geen lage emissie zones zouden ingevoerd worden wij in België 10.000 doden meer zouden hebben. De cijfers waren andermaal fout, want het aantal doden door luchtvervuiling afkomstig van verkeer is amper 1800. Houtrook neemt een kleine 8000 doden voor zijn rekening. Maar deze slachtoffers worden bij verkeer geteld om o.a. elektrische voertuigen in de markt te kunnen zetten.

 

Ook de Bond Beter Leefmilieu is weinig coherent. Zij hebben een promotieteam welke openbare besturen probeert te overtuigen om hun gebouwen te verwarmen met hout. Bovendien wordt in de promotiecampagne ook nog uit de doeken gedaan dat ze daar in de eerste plaats hun eigen openbaar groen voor moeten gebruiken. De houtkanten langs ons wegennet, die de laatste jaren in hoog tempo overal verdwijnen, zijn daar, ondanks onbegrip van veel burgers, het bewijs van.

 

https://www.burgerplatform.gent/houtkap-en-bond-beter-leefmilieu

 

Anderzijds stapt dezelfde BBL mee in een procedure voor het Grondwettelijk hof ten einde straatbomen te redden. Omdat ze zo waardevol zijn, als middel om steden af te koelen. Verder wordt benadrukt dat de BBL er de openbare besturen wil aan herinneren om hun beloftes waar te maken inzake openbaar groen. Begrijpen wie begrijpen kan!

 

https://www.bondbeterleefmilieu.be/artikel/straatbomen-acuut-gevaar-8-verenigingen-stappen-naar-grondwettelijk-hof

 

In Gent, vorig jaar nog de warmste stad (tijdens de hittegolven) van Vlaanderen, heeft men deze boodschap nog steeds niet begrepen.

 

Op 16 juni 2017 had in het voormalige stadslabo, in het Baudelopark een vergadering plaats van buurtbewoners in aanwezigheid van Schepen Filip Watteeuw, Rudy Coddens, Martine De Regge en Elke de Cruyenaere. Tot grote verbazing van alle aanwezigen verklaarden de Schepenen dat meer groenaanleg in de Gentse binnenstad niet nodig is omdat er voldoende groeninvulling is aan de rand van de stad. Het volledig rapport is te lezen op onderstaande link.

 

Het nieuw aan te leggen Baudelopark, de locatie bij uitstek voor een zeldzame groene stilteplaats in het centrum van Gent wordt nu ingericht als locatie voor evenementen (o.a. de Gentse Feesten) die het park doorlopend zullen beschadigen. Alsof er geen andere kale pleinen zijn die daarvoor in aanmerking komen.

 

https://www.burgerplatform.gent/baudelopark

 

“Zou de BBL er niet beter aan doen om ons stadsbestuur aan te zetten tot de aanplanting van meer Groen”.

 

 

Youth for climate.

______________________________________________________________________________________________

 

Is het jullie ook opgevallen dat Youth For Climate geen enkel concreet actiepunt naar voor bracht. Zij worden begeleid door Youri Thijs van Greenpeace België.  Nochtans zou een verbod op houtverbranding als actiepunt een flinke bijdrage kunnen leveren aan het klimaat.

 

Ook het Gents Milieufront gaat compleet de mist is wanneer het op houtverbranding neerkomt. Toen wij in 2016 aan het GMF vroegen wat hun mening was over de hinder door houtrook kregen wij van één van hun personeelsleden te horen dat de houtkachel de ideale klimaat neutrale brandstof is.

 

In 2018 produceerde België 299,60 kiloton olie equivalent aan energie uit hout.

Dat is amper 0,5 % van de totale primaire energieproductie. Voor deze schamele hoeveelheid energie heb je 8.145 km2 bos nodig. Uitgaande van duurzaam bosbeheer en volledige benutting van de jaarlijkse aangroei voor energie. Op het kaartje hieronder zie je wat dit betekent.